Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας αν δέχεται Bullying

Ο σχολικός εκφοβισμός, ή αλλιώς bullying, είναι μια επιθετική συμπεριφορά που στοχεύει στην ταπείνωση, τον έλεγχο ή τον αποκλεισμό ενός παιδιού. Μπορεί να πάρει πολλές μορφές: από χλευασμό και διάδοση φημών, μέχρι σωματικές επιθέσεις ή διαδικτυακή παρενόχληση. Για το παιδί που τον βιώνει, οι συνέπειες είναι βαθιές, επηρεάζοντας την αυτοπεποίθηση, τη σχολική του επίδοση αλλά και τη συναισθηματική του υγεία.

Ως γονείς, δεν μπορούμε να απομονώσουμε πλήρως το παιδί από τέτοιες καταστάσεις. Αυτό που μπορούμε – και οφείλουμε – να κάνουμε είναι να το στηρίξουμε, να το εξοπλίσουμε με δεξιότητες και να του δείξουμε ότι δεν είναι μόνο του. Και όλα αυτά ξεκινούν από τη σωστή επικοινωνία.

Δημιουργήστε έναν χώρο ασφάλειας για συζήτηση

Το πρώτο βήμα είναι να κάνετε το παιδί σας να αισθανθεί ότι μπορεί να σας μιλήσει ανοιχτά. Ακούστε προσεκτικά, χωρίς να διακόπτετε και χωρίς να κρίνετε. Μην βιαστείτε να δώσετε λύσεις ή συμβουλές. Αυτό που χρειάζεται εκείνη τη στιγμή είναι να νιώσει αποδοχή και κατανόηση.

Τι μπορείτε να πείτε:

• «Σε ακούω και θέλω να καταλάβω πώς νιώθεις.»
• «Δεν φταις εσύ για αυτό που συμβαίνει.»
• «Είμαι εδώ και θα σε στηρίξω.»

Με αυτόν τον τρόπο δείχνετε στο παιδί ότι οι εμπειρίες του είναι σημαντικές και ότι έχει έναν ενήλικα δίπλα του που το κατανοεί.

Εξηγήστε ότι δεν ευθύνεται το ίδιο

Πολλά παιδιά που δέχονται εκφοβισμό νιώθουν ότι κάτι έκαναν για να το προκαλέσουν ή ντρέπονται να μιλήσουν. Είναι ζωτικής σημασίας να ξεκαθαρίσετε ότι η ευθύνη ανήκει σε εκείνον που εκφοβίζει. Η ενδυνάμωση ξεκινά από την αποδόμηση αυτής της ενοχής.

Συνεργαστείτε με το σχολείο

Η επικοινωνία με το σχολείο είναι απαραίτητη. Μιλήστε με τον δάσκαλο ή τη διεύθυνση, ρωτήστε αν υπάρχει πολιτική διαχείρισης του εκφοβισμού και ζητήστε συνεργασία. Δείχνετε έτσι στο παιδί σας ότι παίρνετε το πρόβλημα στα σοβαρά και ότι δεν είναι μόνο του στη μάχη αυτή.

Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση

Ένα παιδί με αυτοεκτίμηση είναι λιγότερο ευάλωτο σε επιθέσεις. Δώστε του πρωτοβουλίες, αναγνωρίστε τις επιτυχίες του, μικρές και μεγάλες και ενθαρρύνετέ το να συμμετέχει σε δραστηριότητες που αγαπά. Αθλητισμός, τέχνες, εθελοντισμός: όλα αυτά καλλιεργούν την αίσθηση του «ανήκειν» και της προσωπικής αξίας.

Διδάξτε δεξιότητες αντιμετώπισης

Ο εκφοβισμός συχνά ξεκινά με λεκτικά σχόλια. Η αντίδραση του παιδιού εκείνη τη στιγμή μπορεί να καθορίσει αν η παρενόχληση θα συνεχιστεί ή θα σταματήσει. Μέσα από παιχνίδια ρόλων, μπορείτε να το εξασκήσετε σε φράσεις που δείχνουν σταθερότητα και αυτοσεβασμό:

• «Σταμάτα»
• «Μη με αγγίζεις»
• «Κόφτο»
• «Να με φωνάζεις με το όνομά μου»
• «Άσε με ήσυχο»
• «Δεν θα μου μιλάς έτσι»
• «Φτάνει»

Το μυστικό είναι να είναι σύντομες, καθαρές και με σταθερό τόνο φωνής. Έτσι δείχνουν στο παιδί που εκφοβίζει ότι δεν έχει "πάτημα" να συνεχίσει.

Διδάξτε το επίσης να μετρά μέχρι το δέκα για να ηρεμεί, να διατηρεί βλεμματική επαφή και να αποχωρεί με αξιοπρέπεια όταν χρειάζεται. Η αποχώρηση δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά στρατηγική προστασίας.

Μιλήστε για το θάρρος να ζητά βοήθεια

Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι ντροπή να πουν σε έναν ενήλικα τι συμβαίνει ή να φύγουν από μια επικίνδυνη κατάσταση. Αντιθέτως, αυτό δείχνει δύναμη και υπευθυνότητα. Ενθαρρύνετέ τα να μοιράζονται όσα βιώνουν μαζί σας ή με έναν άτομο εμπιστοσύνης.

Δώστε το δικό σας παράδειγμα

Τα παιδιά παρατηρούν πώς οι γονείς τους αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες. Αν εσείς διεκδικείτε τα δικαιώματά σας με σεβασμό, χωρίς να υποχωρείτε ούτε να προσβάλλετε, το παιδί θα μιμηθεί αυτή τη στάση. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε τη βία ή τον εξαναγκασμό στην πειθαρχία, γιατί διδάσκετε άθελά σας ότι η δύναμη είναι εργαλείο ελέγχου.

Ενθαρρύνετε την κοινωνική ζωή

Η μοναξιά κάνει τα παιδιά πιο ευάλωτα. Ενισχύστε τις φιλικές σχέσεις του παιδιού σας, ενθαρρύνετέ το να καλέσει φίλους στο σπίτι ή να συμμετέχει σε ομάδες με κοινά ενδιαφέροντα. Όσο περισσότερες θετικές κοινωνικές εμπειρίες έχει, τόσο λιγότερο θα επηρεάζεται από τον εκφοβισμό.

Παρέμβετε όταν χρειάζεται

Ο ρόλος του γονέα δεν είναι μόνο να διδάσκει δεξιότητες αλλά και να προστατεύει. Αν ο εκφοβισμός συνεχίζεται ή το σχολείο δεν λαμβάνει μέτρα, μη διστάσετε να παρέμβετε πιο δυναμικά. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί ακόμη και αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Μην υποτιμάτε τη δύναμη του λεκτικού ή ψυχολογικού εκφοβισμού, οι συνέπειες είναι εξίσου σοβαρές με τη σωματική βία.

Τι να θυμάστε πάντα

• Το παιδί σας χρειάζεται να ξέρει ότι έχει τη στήριξή σας άνευ όρων.
• Η επικοινωνία είναι το κλειδί.  Μιλήστε, ακούστε, ρωτήστε.
• Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να προλάβει ψυχολογικές πληγές που διαρκούν χρόνια.
• Δεν είστε μόνοι: μπορείτε να ζητήσετε υποστήριξη από ειδικούς ψυχικής υγείας ή από γραμμές βοήθειας.

Έτσι, μιλώντας με ανοιχτότητα, ενσυναίσθηση και συνέπεια, βοηθάτε το παιδί σας να σταθεί πιο δυνατά απέναντι στον εκφοβισμό, να μην αισθάνεται μόνο του και να αναπτύξει δεξιότητες που θα το συνοδεύουν σε όλη του τη ζωή.